Hồi năm 2018 khi tôi mới rời vai trò chuyên gia chiến lược của Vietnam Airlines sang vai trò Huấn luyện viên kinh doanh Business Coach của ActionCOACH, tôi giải thích với cô em gái đang làm cho một tập đoàn đa quốc gia Coach là gì, bạn ấy bảo, “Em biết Coach là gì, ở tập đoàn Em, lãnh đạo cấp cao đều phải bố trí lịch coaching cấp quản lý”. Thuật ngữ Huấn luyện đã khá phổ biến trên thế giới vài chục năm rồi.

Sau đó có một bạn Chủ doanh nghiệp lĩnh vực thời trang tìm đến và trở thành khách hàng của tôi, ở buổi gặp đầu tiên bạn nói biết đến Coach qua Anh trai, Anh làm việc với Mỹ, và được một người bạn Mỹ khuyên là doanh nghiệp muốn phát triển nhanh thì nên có Coach, rồi qua search Google tìm đến Coach Thu Ngô. 

Rất nhiều Bạn chưa rõ khái niệm và sự khác biệt, nên tôi viết bài này, các bạn tìm hiểu nhé

Thuật ngữ

Mọi vận động viên giỏi, lãnh đạo doanh nghiệp nổi tiếng và người nổi tiếng đều sử dụng huấn luyện viên để cải thiện mọi thứ, từ sức khỏe, thể lực cho đến kỹ năng giao tiếp. Họ thường nhờ huấn luyện viên để giúp họ thay đổi thói quen, truyền đạt các kỹ thuật mới và tìm hiểu các lựa chọn mới.

Cho dù bạn chọn một Huấn luyện viên hay Nhà tư vấn thì mục đích đều giống nhau, “tìm giải pháp và cải thiện kết quả”. Huấn luyện viên là người hướng dẫn giúp bạn khám phá những khả năng. Người tư vấn được mong đợi sẽ đưa ra những câu trả lời đúng đắn để giải quyết vấn đề. Đôi khi có thể khó quyết định nên chọn hướng nào tốt hơn. Hãy cùng khám phá một số cân nhắc khi bạn quyết định xem liệu huấn luyện viên hoặc nhà tư vấn có phù hợp nhất với doanh nghiệp của bạn hay không.

Năm 2021, Indeed.com xuất bản bài báo “Huấn luyện và Tư vấn, Tổng quan, Sự khác biệt và Điểm tương đồng” trong đó họ xác định điều gì làm cho mỗi vai trò trở nên độc đáo.

“Huấn luyện yêu cầu phát triển khả năng của khách hàng để tự giải quyết vấn đề bằng cách sử dụng nhiều công cụ khác nhau, chẳng hạn như đặt mục tiêu và trách nhiệm giải trình.

Tư vấn liên quan đến việc giúp đỡ khách hàng giải quyết vấn đề của họ.”

 

Consultant, Nhà tư vấn

Nói một cách ngắn gọn, Tư vấn tập trung vào việc cung cấp các giải pháp cụ thể cho các vấn đề hoặc vấn đề cụ thể trong khung thời gian ngắn hoặc xác định.

• Các nhà tư vấn có xu hướng là chuyên gia về chủ đề (tư vấn luật, tư vấn thuế, …)
• Nhà tư vấn có xu hướng đánh giá các vấn đề cụ thể và sau đó đưa ra các giải pháp cụ thể
• Nhà tư vấn làm việc với những vị trí cao của một tổ chức
• Nhà tư vấn tập trung vào dự án hoặc mục tiêu

Coach, Nhà huấn luyện

Trong khi đó, huấn luyện viên làm việc trực tiếp với khách hàng và có xu hướng tập trung vào kết quả dài hạn hơn.

“Sự khác biệt chính giữa huấn luyện và tư vấn là huấn luyện đưa ra câu hỏi để khách hàng tìm câu trả lời, thông qua đó khách hàng càng ngày càng giỏi hơn và chủ động tìm giải pháp trong tương lai trong khi tư vấn cho khách hàng biết phải làm gì” (Forbes.com, 2018)

• Huấn luyện viên có xu hướng tổng quát hơn nhưng có thể có lĩnh vực chuyên môn cụ thể (huấn luyện kinh doanh, huấn luyện thể thao…).
• Huấn luyện viên có xu hướng xây dựng mối quan hệ với khách hàng.
• Huấn luyện viên giúp các cá nhân nhận biết môi trường, nguyên nhân gốc, tự tìm ra giải pháp.
• Huấn luyện viên giúp phát triển các kỹ năng cụ thể, tập trung vào trách nhiệm giải trình và đạt được kết quả thông qua việc thiết lập mục tiêu.

Huấn luyện đòi hỏi một cách tiếp cận và cam kết cá nhân hơn. Trong khi các nhà tư vấn nhắm đến khoảng cách nhân tài cụ thể của các bộ phận, thì các huấn luyện viên làm việc để phát triển nhân tài nhằm đáp ứng những thách thức mà doanh nghiệp phải đối mặt.

Huấn luyện viên tập trung vào việc phát triển khả năng và kỹ năng. Các nhà tư vấn đang tập trung vào việc giải quyết vấn đề.

Lựa chọn Huấn luyện hay Tư vấn?

Các dự án phù hợp nhất với phương pháp tư vấn có thời điểm bắt đầu và kết thúc hoặc khoảng thời gian tập trung riêng biệt. Huấn luyện là một quá trình, linh hoạt và có thể phát triển và mở rộng khi nhu cầu của khách hàng thay đổi.

“Hãy thuê một nhà tư vấn khi bạn cần một chuyên gia có thể dạy bạn một quy trình hoặc phương pháp. Hãy thuê một huấn luyện viên khi bạn muốn khám phá chính mình.” (Forbes.com,2018) 

Cả huấn luyện viên và nhà tư vấn đều có kho công cụ và kỹ thuật để mang lại những thay đổi mong muốn và đạt được mục tiêu. Huấn luyện viên và nhà tư vấn là những nhà giáo dục và huấn luyện có tay nghề cao và có thể truyền đạt kiến ​​thức theo nhiều cách khác nhau. Cả huấn luyện viên và nhà tư vấn đều sử dụng cách đặt câu hỏi có hệ thống để xác định các cơ hội và đều cam kết giải quyết các vấn đề của khách hàng.

Bạn có thể sử dụng các kỹ năng của huấn luyện viên và chuyên môn của một nhà tư vấn cùng một lúc. Chỉ cần rõ ràng về kết quả bạn muốn đạt được.

Dưới đây là một số cân nhắc khác để so sánh nhằm giúp bạn quyết định xem liệu huấn luyện viên hay nhà tư vấn có phù hợp với hoàn cảnh của bạn hay không.

Câu chuyện coaching

Khách hàng hỏi như thế này “Ngày mai em làm việc với các bạn về chiến thuật đưa thêm sản phẩm mới vào thị trường cũ, và cả thị trường mới nhưng các bạn chưa ra được ý tưởng cụ thể Chị ạ, cái này có phải tham khảo trong 5 WAYS, chính là tỷ lệ chuyển đổi phải không Chị?” 

Nếu vai tư vấn thì tôi sẽ nói như thế này “Trong 5 WAYS, sản phẩm mới vào thị trường cũ để tăng SỐ LẦN MUA của khách cũ đó Em” 

Nhưng vì là Coach, tôi nói “để coach team sale mới biết Em ah“. Quả thật khi hỏi mới phát hiện là team sale chưa xác định được chân dung khách hàng, kênh bán và vướng ở niềm tin trong bán hàng.

Và bằng những câu hỏi đơn giản, vài tờ A0 và bút màu, chiến lược và giải pháp tuôn trào cực kỳ trôi chảy. Đội ngũ rất hào hứng và phấn khởi. 

Chủ Doanh nghiệp nói, coaching hay thật Chị ạ, Em đang tắc mấy tuần, bao nhiêu cuộc họp không ra được giải pháp, Chị hỏi mấy câu là thông luôn.

Các vấn đề tương tự, lần sau Chủ Doanh nghiệp biết cách làm rồi, làm tương tự luôn. Bạn giỏi lên rồi, làm việc hiệu quả hơn.

Coach Thu Ngô